پرکاری غده تیروئید زمانی رخ می‌دهد که این غده هورمون‌های زیادی را در بدن تولید کند. این بیماری معمولا به دلایلی مختلفی مانند ابتلا به بیماری گریوز و التهاب تیروئید به وجود می‌آید. متاسفانه راه خاصی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد، اما تشخیص زودهنگام آن می‌تواند کمک‌کننده باشد. برای درمان این بیماری معمولا داروهای ضدتیروئید و ید رادیواکتیو مورد استفاده قرار می گیرند و در برخی از موارد، باید جراحی انجام شود. بدن ما با سازکار های عصبی و هورمونی کنترل می شود. به همین دلیل کوچکترین اختلال در این سیستم ها تاثیرات بسیار بدی را برای سلامتی در پی خواهد داشت. یکی از شایع ترین اختلالات که افراد زیادی به آن مبتلا می شوند، پرکاری غده تیروید است، غده ای که با ترشح هورمونی خاص در بدن باعث می شود که سلول ها انرژی کافی داشته باشند (اگر به این موضوع علاقه مند هستید، می توانید مقاله بیماری های دوران میانسالی را مطالعه کنید).
فهرست مطالب
پرکاری غده تیروئید چیست و دلایل ابتلا به آن کدام اند؟
پرکاری غده تیروئید به وضعیتی گفته میشود که غده تیروئید بیش از حد هورمون تولید می‌کند. این وضعیت می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله بیماری گریوز (نوعی بیماری خودایمنی) یا التهاب تیروئید ایجاد شود که به شرح زیر هستند:
- بیماری گریوز: بیماری گریوز یک اختلال خودایمنی است که باعث پرکاری تیروئید میشود. در این بیماری، سیستم ایمنی به تیروئید حمله کرده و تولید هورمون‌های تیروئیدی را افزایش می‌دهد.
- التهاب تیروئید: التهاب تیروئید یک واکنش عمومی غده تیرئید نسبت به شرایط نامتعارفی است که در بدن به وجود آمده است. عفونت، ضربه گردن و حتی آلودگی هوا می تواند باعث بزرگ شدن این عده در بدن شود و التهاب را به وجود می آورد. زمانی که سایز و اندازه غده تیروئید در بدن افزایش پیدا می کند، پرکاری غده تیروئید رخ می دهد.
مجله NIH در رابطه با مهمترین دلیل پرکاری غده تیروئید می گوید:
Graves’ disease, the most common cause of hyperthyroidism, is an autoimmune disorder. With this disease, your immune system attacks the thyroid and causes it to make too much thyroid hormone.
بیماری گریوز، شایع ترین علت پرکاری تیروئید، یک اختلال خود ایمنی است. با این بیماری، سیستم ایمنی بدن به تیروئید حمله می کند و باعث می شود که هورمون تیروئید بیش از حد تولید شود.
علائم بیماری پرکاری غده تیروئید چیست؟
برخی از علائم پرکاری تیروئید به شرح زیر هستند:
- کاهش وزن ناگهانی: پرکاری غده تیروئید باعث افزایش سوخت و ساز بدن و کاهش وزن ناگهانی فرد میشود. با اینکه فرد ممکن است اشتهای زیادی داشته باشد، ولی بدن غذای دریافتی را ذخیره نمیکند. این تغییر در سوخت و ساز بدن می‌تواند منجر به احساس خستگی و ضعف شود.
- تپش قلب: افزایش سطح هورمون‌های تیروئیدی می‌تواند باعث تپش قلب و افزایش ضربان قلب شود. این حالت ممکن است به صورت ضربان شدید یا نامنظم در قفسه سینه احساس شود .
- اضطراب و بی‌خوابی: افراد مبتلا به پرکاری تیروئید در بیشتر مواقع مضطرب هستند. زیرا افزایش فعالیت هورمونی، فعالیت مغزی و فکری را بالا میبرد در نتیجه خواب و تمرکز را از فرد میگیرد.
- عرق کردن زیاد: افراد مبتلا به این بیماری معمولاً بیشتر عرق می کنند. این عرق کردن در بسیاری از موارد زمانی رخ می دهد که فرد هیچ فعالیتی ندارد.
| علائم پرکاری عدده تیروئید | |
| کاهش وزن ناگهانی | تپش قلب |
| اضطراب بالا | بی خوابی |
| تعرق زیاد | پرخاشگری |
راه پیشگیری و درمان پرکاری غده تیروئید چیست؟
روش هایی که برای پیشگیری از پرکاری غده تیروئید پیشنهاد می شود، به شرح زیر هستند:
- پیشگیری: پیشگیری از پرکاری غده تیروئید دشوار است، زیرا بسیاری از علل ایجاد کننده این بیماری غیر قابل کنترل هستند . با این حال، مدیریت استرس، تغذیه مناسب و معاینات منظم تیروئید می‌توانند کمک کننده باشند.
روش درمان این بیماری به صورت زیر است:
- داروهای ضد تیروئید: این داروها تولید هورمون‌های تیروئیدی را کاهش می‌دهند و معمولاً برای کنترل علائم و کاهش سطح هورمون‌ها مورد استفاده قرار می گیرند. درمان ممکن است چند ماه تا چند سال طول بکشد و باید تحت نظر پزشک انجام شود تا عوارض جانبی آن کنترل شوند.
- ید رادیواکتیو: این روش شامل مصرف ید رادیواکتیو است که به طور خاص در بافت تیروئید جذب میشود و همین امر باعث کوچک شدن غده تیروئید در بدن و کاهش تولید هورمون میشود. این درمان معمولاً یک بار انجام میشود. اما ممکن است نیاز به صرف دارو هم باشد.
- جراحی : در موارد شدید یا در صورتی که درمان‌های دیگر موثر نباشند، جراحی برای برداشتن بخشی یا کل غده تیروئید انجام میشود. این روش می‌تواند به طور دائمی مشکل را حل کند، اما نیاز به مراقبت‌های بعدی برای مدیریت سطح هورمون‌ها خواهد داشت.
سخن پایانی
اگرچه بیماری تیروئید می‌تواند بسیار چالش برانگیز باشد و علائم گسترده ای در بدن ایجاد کند اما با پیشرفت علم ،امروزه دیگر آن سختی گذشته را نخواهد داشت. پس اگر شما درگیر این بیماری هستید حتما با مراجعه به پزشک درمان مورد نیاز خود را دریافت کنید.
نویسنده: محمدرضا نساجان