گاهی اوقات ممکن است بدن دستخوش تغییرات متعددی شود. بخش عمده‌ای از این تغییرات در دوران سالمندی اتفاق می‌افتد، زمانی که دیگر جسم قدرت کافی برای مقابله با شرایط را نخواهد داشت. یکی از این تغییرات در دوران سالمندی، کاهش تعادل است. به‌طور کلی تعادل در سالمندی به دلایل مختلفی از جمله ضعف عضلانی، ضعف سیستم عصبی و کاهش بینایی اتفاق می‌افتد. برای مثال، اعصاب به‌تدریج رو به تحلیل می‌روند، چشم‌ها دیگر قادر به هماهنگی بین مغز و بینایی نیستند و عضلات فرمان‌پذیری خوبی ندارند. همه‌ی این دلایل باعث می‌شود بدن از حالت تعادل خود خارج شود. گاهی مشکلاتی از جمله آرتروز، دیابت و مصرف بعضی داروها هم می‌توانند به این قضیه دامن بزنند. برای بهبود تعادل در سالمندی راهکارهای متعددی وجود دارد. برای مثال، تمریناتی از جمله یوگا که باعث افزایش هماهنگی عضلات و مغز می‌شوند. همچنین این تمرینات قدرت عضلانی و انعطاف‌پذیری را افزایش می‌دهند. معاینات دوره‌ای چشم نیز می‌تواند به بهبود تعادل در سالمندی کمک کند. بررسی وضعیت گوش هم نقش مهمی در حفظ تعادل دارد. مصرف برخی مکمل‌ها مانند ویتامین D هم کمک‌کننده است.
دلایل کاهش تعادل در سالمندی چیست؟
دلایل کاهش تعادل در سالمندی به‌صورت زیر می‌باشند:
- ضعف عضلانی: بدیهی است که عضلات دیگر آن توانایی قبلی را نداشته باشند. پس یکی از دلایل عمده تغییر تعادل در سالمندی ضعف عضلانی می‌باشد. زمانی که این اندام‌ها تحلیل می‌روند، دیگر هماهنگی خوبی با مغز ندارند (اگر به این موضوع علاقه دارید، می توانید مقاله راهکارهای تقویت مفاصل در میانسالی را مطالعه کنید).
- کاهش عملکرد سیستم عصبی: از دیگر دلایل کاهش تعادل در سالمندی، کاهش عملکرد سیستم عصبی می‌باشد. اعصاب دیگر نمی‌توانند مثل قبل پیام‌ها را به‌سرعت منتقل کنند و این موضوع باعث ناهماهنگی و کاهش تعادل می‌شود.
- اختلال در گوش داخلی: از جمله مهم‌ترین علل کاهش تعادل در سالمندی، عملکرد غیرطبیعی گوش داخلی می‌باشد. بخشی که وظیفه رساندن پیام‌های حفظ تعادل را دارد و در دوران سالمندی دیگر قادر نیست به‌درستی این کار را انجام دهد.
- بیماری‌های مزمن: شاید از خودتان بپرسید آیا دلایل دیگری هم ممکن است در تعادل در سالمندی تأثیرگذار باشند؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت بیماری‌هایی از جمله آرتروز، دیابت و بیماری‌های قلبی تأثیر کم ولی مؤثری در این قضیه خواهند داشت.
- مصرف داروها: مصرف داروها از دیگر دلایل هستند. در دوران سالمندی، داروهای مختلفی که مصرف می‌شوند ممکن است باعث سرگیجه و در نهایت کاهش توانایی حفظ تعادل در دوران سالمندی شوند.
مجله Meet Care Giver در مورد کاهش تعادل در سالمندی می گوید:
Loss of balance happens for various reasons, such as stiff or damaged joints or something more serious such as a neurological condition
از دست دادن تعادل به دلایل مختلفی مانند سفتی مفاصل یا آسیب دیده یا موارد جدی تر مانند یک بیماری عصبی رخ می دهد.
| کاهش تعادل در سالمندی | |
| ضعف عضلانی | کاهش عملکرد سیستم عصبی |
| اختلال در گوش داخلی | ابتلا به بیماری های مزمن |
راهکارهای جلوگیری از کاهش تعادل در سالمندی کدام‌اند؟
راهکارهای کاهش تعادل در سالمندی به‌صورت زیر می‌باشند:
- تمرینات انعطاف‌پذیری: انجام حرکات کششی و تمرینات متعدد از خشکی و گرفتگی عضلات جلوگیری می‌کنند و در نهایت باعث جلوگیری از کاهش تعادل در سالمندی می‌شوند.
- حفظ سلامت بینایی: انجام معاینات دوره‌ای چشم برای پیدا کردن مشکلات بینایی در حفظ تعادل در سالمندی گامی مؤثر است.
- مصرف مکمل‌ها: مکمل‌هایی مانند ویتامین D و کلسیم با تأثیر بهینه‌ای که در بدن، خصوصاً در عضلات و چشم دارند، می‌توانند باعث حفظ بهتر تعادل در سالمندی شوند.
- پیشگیری از سرگیجه و مشکلات گوش: معاینه گوش، خصوصاً گوش داخلی، در حفظ تعادل بسیار تأثیرگذار است. زیرا این اندام با ارسال پیام به مغز نقش مهمی در برقراری تعادل بدن دارد.
- محیط ایمن در خانه: از دیگر عوامل مؤثر در بهبود وضعیت تعادل، ایجاد محیطی امن در محل سکونت است. پیشگیری از خطرات از دست دادن تعادل و ایجاد محیطی با نور کافی برای دید بهتر به موانع راه و دیگر موارد از این قبیل، کمک بسیاری به کاهش احتمال زمین خوردن و حفظ تعادل در سالمندی خواهد کرد.
- تمرینات تعادلی: گاهی اوقات لازم است بدن را به چالش بکشید و با انجام تمرینات مخصوص تعادل، مغز، گوش و چشم خود را درگیر کرده و تعادل بدن خود را محک بزنید. تمرینات تعادلی می‌توانند به بهبود کارکرد اعضای مرتبط با حفظ تعادل و هماهنگی آنها کمک کنند.
سخن پایانی
در این مقاله توضیح داده شد که کاهش تعادل در دوران سالمندی تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله گوش، چشم، عضلات و سیستم عصبی است. دلایلی مثل ضعف عضلانی، کاهش عملکرد سیستم عصبی و مشکلات بینایی از جمله عوامل اصلی هستند. همچنین برخی بیماری‌های مزمن و داروها نیز می‌توانند در این امر دخیل باشند. برای مقابله با این مشکلات، راهکارهای مختلفی مثل انجام تمرینات ورزشی (تعادلی و انعطاف‌پذیری)، مصرف مکمل‌ها، معاینات منظم و بهبود شرایط محیط زندگی ارائه شدند. امید است با به‌کارگیری این راهکارها، دوران سالمندی سالم‌تر و باکیفیت‌تری را تجربه کنید.