جوان‌ترین استان کشور ایران با نرخ سالمند 4.94 درصد سیستان و بلوچستان است. در مقابل، گیلان با نرخ سالمند بیش از 14 درصد به عنوان سالمندترین استان شناخته می‌شود.جوان‌ترین استان‌ها نشان‌دهنده نیروی کار فعال و پویا در آینده هستند و فرصت‌های اقتصادی بیشتری دارند، زیرا تعداد افراد در سن کار بیشتر است. در مقابل، سالمندترین استان‌ها به معنای افزایش نیاز به خدمات بهداشتی و رفاهی برای سالمندان و فشار بیشتر بر سیستم بازنشستگی و مراقبت‌های پزشکی است که این یعنی با افزایش نرخ سالمند فعالیت چرخه اقتصادی کمتر و از کار افتادگی جامعه بیشتر می‌شود.لازم به ذکر است بیشترین فاصله بین گروه های سنی (تورفتگی هرم جمعیتی) بین سال 82 و 83 گزارش شده که این یعنی نرخ سالمند به طور قابل توجهی درصد متفاوتی نسبت به دیگر گروه های سنی دارد .خوشبختانه تا سال 1425 ایران به سمت جمعیت جوان و پویا پیش خواهد رفت و پنجره جمعیتی کشور حداقل تا 16 سال آینده باز خواهد ماند .اما بعد از آن به علت نرخ باروری کنونی کشور از 1.5 تا ،1.7 امکان ایجاد مجدد تور فتگی جمعتی وجود دارد (در این رابطه، می توانید مقاله مراقبت های دوران میانسالی را مطالعه کنید).
جوان ترین و سالمند ترین استان های کشور کدام اند ؟
جوان‌ترین استان کشور ایران با نرخ سالمند 4.94 درصد سیستان و بلوچستان است،. در مقابل، گیلان با نرخ سالمند بیش از 14 درصد به عنوان سالمندترین استان شناخته می‌شود.استان های جوان فوایدی از جمله نیروی کار فعال، نو آوری و پویایی خواهند داشت:
- نیروی کار فعال: در جوان ترین و سالمند ترین استان های کشور باید به این اشاره کنیم که استان‌های جوان‌تر دارای نیروی کار فعال بیشتری هستند. این نیروی کار جوان و پویا می‌تواند به رشد اقتصادی و توسعه صنعت، کشاورزی و خدمات کمک کند. افزایش تعداد افراد در سن کار به معنای تولید بیشتر و بهره‌وری بالاتر در جامعه است.
- پتانسیل نوآوری: در جوان ترین و سالمند ترین استان های کشور باید به این موضوع اشاره کنیم که جمعیت جوان استان‌های جوان‌تر فرصت‌های بیشتری برای نوآوری و پیشرفت‌های تکنولوژیکی دارند. جوانان اغلب به دلیل روحیه خلاق و پذیرش تغییر، تمایل بیشتری به یادگیری تکنولوژی‌های جدید و راه‌حل‌های خلاقانه دارند، که می‌تواند به پیشرفت جامعه کمک کند.
- کاهش فشار بر سیستم بازنشستگی: در جوان ترین و سالمند ترین استان های کشور باید به این موضوع اشاره کنیم که استان‌های جوان‌تر فشار کمتری بر سیستم بازنشستگی دارند. با داشتن جمعیت جوان بیشتر، نسبت جمعیت فعال به سالمندان افزایش می‌یابد، که می‌تواند کمک کند تا هزینه‌های بازنشستگی و خدمات درمانی برای سالمندان کمتر شود و سیستم اقتصادی پایدارتر باقی بماند.
- پویایی اجتماعی و فرهنگی: در جوان ترین و سالمند ترین استان های کشور باید به این مسئله اشاره کنیم که استان‌های جوان‌تر پویایی اجتماعی و فرهنگی بیشتری دارند. جمعیت جوان به دلیل تحرک و فعالیت بیشتر، در برگزاری مراسم فرهنگی، توسعه اجتماعی، و مشارکت در فعالیت‌های مدنی و سیاسی فعال‌تر هستند. این تحرک اجتماعی می‌تواند به تقویت هویت محلی و نوآوری‌های فرهنگی کمک کند.
| دلایل پویایی جمعیت در برخی از استان ها | |
| وجود نیروی کار فعال | پتانسیل نوآوری |
| کاهش فشار بر سیستم بازنشستگی | پویایی اجتماعی و فرهنگی |
نکات جمعتی کشور که لازم است به خاطر داشته باشید
برخی از نکاتی که باید در این باره بدانید، به شرح زیر هستند:
- تورفتگی جمعیت: تورفتگی هرم جمعیتی به وضعیتی در ساختار جمعیتی یک جامعه گفته می‌شود که در یک یا چند گروه سنی خاص، تعداد افراد به طور قابل‌توجهی کمتر از سایر گروه‌های سنی است.به طور کلی بیشترین تورفتگی جمعیتی در بین سال های 82 و 83 رخ داده که این یعنی فعلا جمعیت کشور با رویداد جمعیتی خاصی مواجه نبوده.
- پنجره جمعیتی کشور: پنجره جمعیتی یا فرصت طلایی جمعیتی به دوره‌ای گفته می‌شود که در آن نسبت جمعیت فعال (سنین 15 تا 64 سال) به جمعیت وابسته (کودکان زیر 15 سال و سالمندان بالای 65 سال) در یک کشور به حداکثر می‌رسد. خوشبختانه ایران تا سال 1425 پنجره جمعیتی باز دارد و نیروی پویا و فعال میزانش از جمعیت از کار افتاده بیشتر است.
- نرخ باروی: نرخ باروری یا نرخ باروری کل به میانگین تعداد فرزندانی اشاره دارد که یک زن در طول زندگی خود به دنیا می‌آورد، این مقدار برای کشورمان از 1.5 تا 1.7 است.
با توجه به نکات بالا ،فهمیدیم کشور ما با رویداد جمعیتی خاصی که باعث ایجاد فاصله و تورفتگی بین گروه های سنی اش بشود در سالیان اخیر رو به رو نبوده ولی با توجه به نرخ باروری کنونی کشور اگر وضعیت ثابت بماند بعد از 16 سال آینده استان های کشور به سمت سالمندی پیش می‌رود .پس لازم است با افزایش نرخ باروری از این مسئله عبور کرد.
سخن پایانی
در مقاله سالمند ترین و جوان ترین استان های کشور ،فهمیدیم کدام استان ها در حال حاضر جوان ترین جمعیت را دارد و چه استان هایی جمعیتشان رو به سالخوردگی است .همچنین مسائل مهم جمعیتی کشور را بررسی کردیم و در ادامه به مسئله مهم نرخ باروری رسیدیم.امید است با اطلاع رسانی کافی به دیگران، جمعیتی سالم و پویا داشته باشیم.
بازنویسی: محمدرضا نساجان